Poznańskie kontakty z Bon Children’s Home przed powstaniem fundacji Nyatri (2002-2005)

(…) W dniach 4 do 13 kwietnia 2002 odbyły się pierwsze dni kulturalne „Tybet w Poznaniu”. (…) 8 kwietnia odbyły się dwa koncerty charytatywne na rzecz dzieci mieszkających w obozie uchodźstwa tybetańskiego w Dolanji w Indiach: w „Zamku” – pod nazwą „Dzieci dla dzieci”, wystąpiła Szkoła Baletu i Tańca „Fouette” z Poznania; w kinie „Malta” koncertowali muzycy: Tymon Tymański, „Marsija”, „L.E.M.”.

Gościem honorowym pierwszych dni kultury tybetańskiej był Nyima Dakpa Rinpoche, nauczyciel buddyzmu tybetańskiego szkoły bonpo, autor licznych książek i prac filozoficznych, dyrektor sierocińca tybetańskiego w Dolanji w Indiach – Bon Children’s Home, który przybył do Polski na zaproszenie związku buddyjskiego Garuda. W Państwowej Szkole Podstawowej „Łejery”, spotkał się z uczniami i rozmawiał z nimi o szkole i życiu małych Tybetańczyków. Dzieci przygotowały przedstawienie dla gościa. Spotkaniu towarzyszyła wystaw zdjęć tybetańskich autorstwa Alony Susłowej i Agnieszki Oleśkowicz-Popiel. Nauczyciele zaprezentowali ścieżkę edukacyjną „Tybet”. Także i w Podstawowej Szkole Anglojęzycznej „Poznań British School” nauczyciele przygotowali dzień tybetański z pokazem slajdów, prezentacją muzyki, prelekcjami oraz nauką malowania mandali i znaków tybetańskich. (…)

11 kwietnia w poznańskim oddziale Polskiej Akademii Nauk w Pałacu Działyńskich Nyima Dakpa Rinpoche dał wykład otwarty „Historia term – spisanych i ukrytych świętych nauk w tradycji jundrung-bon”. Następnego dnia udzielił nauk dla osób zaawansowanych w praktyce medytacyjnej z zakresu pogłębionych ćwiczeń oddechowych i oczyszczających, wypracowanych w kulturze tybetańskiej. Wieczorem natomiast, w Teatrze Ósmego Dnia opowiadał o małych Tybetańczykach na uchodźstwie. Prelekcję wzbogaciła wystawa fotograficzna pod tytułem „Budda patrzy na uchodźców”, autorstwa Natalii Bloch i Macieja Wojtkowiaka, a także prezentacja filmu dokumentalnego i wspomniane wcześniej wykłady poznańskich etnologów. Spotkania w Teatrze Ósmego Dnia odbywały się w ramach cyklu prowadzonego od kilku lat przez Teatr pod nazwą „Historia Pod Prąd”. Także w radio i telewizji organizatorzy „Tybetu w Poznaniu” udzielili wywiadów na temat różnych aspektów kultury tybetańskiej1. (…)

Trzeci „Tybet w Poznaniu” odbył się w dniach 20-30 maja 2004 (…). 21 maja, w piątek, w poznańskim oddziale PAN w Pałacu Działyńskich miał miejsce panel o miłosierdziu i współczuciu w kulturach tybetańskiej i katolickiej z udziałem księdza prof. dr hab. Tomasza Węcławskiego (Wydział Teologiczny UAM), księdza prof. dr hab. Romualda Niparko (Wydział Teologiczny UAM) i Nyimy Dakpy Rinpocze – nauczyciela tybetańskiego ze szkoły bonpo, dyrektora Bon Children’s Home w Indiach. Panel zorganizowała i prowadziła dr Anna Urbańska. (…)

W tym samym dniu i następnego w sobotę, także w Pałacu Działyńskich, Nyima Dakpa Rinpoche, który przybył do Polski na zaproszenie Związku „Garuda”, wygłosił trzy wykłady na temat dzogczen w tybetańskiej tradycji bon. Wieczorem w Centrum Kultury „Zamek” odbyło się uroczyste otwarcie dni kultury tybetańskiej, w czasie którego zaprezentowano wystawę fotograficzną „Losar w tradycji bon – obchody Nowego Roku 2004 w klasztorze Menri” autorstwa Natalii Maksymowicz-Maciatej i Marii Kulik oraz pokazano zgromadzonym film dokumentalny o sierocińcach w Dolanji „Dziecięca wioska w Himalajach”, który został poprzedzony słowem wstępnym dyrektora jednego z tych sierocińców – Nyimy Dakpy Rinpoche. Zdjęcia do filmu nakręcił Klaudiusz Warszewski z TVP w Warszawie, autorkami koncepcji i realizatorkami wywiadów wykorzystanych w filmie były mgr Olga Budasz (IEiAK UAM) i dr Anna Urbańska (IAE PAN Poznań), a wyprodukowany został przez dr Przemysława Hincę, Olgę Stobiecką i Dorotę Fidziukiewicz w Laboratorium Antropologii Wizualnej IEiAK UAM. (…)

Na podstawie projektu dr Anny Urbańskiej, mgr Justyna Kowalińska, kustosz Działu Kultur Pozaeuropejskich Muzeum Etnograficznego, przygotowała wystawę prac plastycznych wykonanych przez dzieci i młodzież tybetańską w wieku 4-18 z obozu uchodźstwa tybetańskiego w Dolanji oraz dzieci w wieku 5-12 ze szkół i ośrodków kulturalno-wychowawczych w Poznaniu: ze Szkoły Podstawowej „Łejery”, z Podstawowej Szkoły Anglojęzycznej „Poznań British School”, z Młodzieżowego Domu Kultury nr 3, Domu Kultury „Bajka”, Domu Kultury „Dąbrówka” i z Państwowego Pogotowia Opiekuńczego. W w/w placówkach nauczyciele i wychowawcy w ciągu roku szkolnego przeprowadzili prelekcje, pogadanki i lekcje multimedialne na temat Tybetu, kultury tego kraju jego mieszkańców i warunków życia. Następnie uczniowie namalowali lub narysowali prace na temat „jak żyją dzieci w Tybecie”. Około 50 z prawie 100 najciekawszych prac zostały wystawione w Muzeum. W lutym i marcu 2004 dzieci w Dolanji, pod kierunkiem dr Urbańskiej, wzięły udział w konkursie plastycznym „moja ojczyzna Tybet”. Młodzi Tybetańczycy, z których wszyscy urodzili się już na uchodźstwie w Indiach i Nepalu i nigdy nie widzieli kraju swojego pochodzenia, starali się przelać na papier swoje wyobrażenia życia w Tybecie. Powstało ponad sto prac. Grupa Polaków, przebywająca w tym czasie w indyjskiej wiosce na obchodach tybetańskiego Nowego Roku, pomogła w realizacji projektu finansując zakup przyborów plastycznych i nagród. Wraz z rysunkami zaprezentowano na wystawie zdjęcia dzieci i młodzieży z sierocińców w Dolanji, autorstwa Natalii Bloch, Natalii Maksymowicz-Maciatej, Olgi Budasz i Anny Urbańskiej.

Projekt ten, poza znaczącymi wartościami wychowawczo-edukacyjnymi, daje także wiele danych do badań etnologicznych nad wyobrażeniami odmiennych kultur wśród młodego pokolenia poznaniaków i ojczyzny wyobrażonej wśród Tybetańczyków wychowanych na uchodźstwie. (…)

W maju 2005 r. na zaproszenie Związku „Garuda” gościł w Poznaniu, jak co roku, Nyima Dakpa Rinpocze i wygłosił wykłady w Centrum Kultury „Inner Space” w Poznaniu oraz w Centrum Kultur Azjatyckich „Mandala”.

Spotkał się również z dziećmi z Przedszkola „Skrzaty” w Borówcu pod Poznaniem, które utrzymują przyjazne kontakty z dziećmi z sierocińca prowadzonego przez Rinpocze w Dolanji w Indiach. (…)

Fragmenty z artykułu Anny Urbańskiej-Szymoszyn – „Dni kultury tybetańskiej Tybet w Poznaniu”, w: „Etnografia Polska” vol. XLIX cz. 1-2, IAE PAN, Warszawa 2005, ss. 200-207.